Kobiety w meczach przeciwko mężczyznom grają lepiej

Dane z gier 160 000 szachistów i szachistek rankingowych i ponad 5 milionów meczów szachowych sugerują, że kobiety, grające przeciwko mężczyznom, osiągają lepsze wyniki niż oczekiwano na podstawie ich oficjalnych rankingów szachowych, zgodnie z nowym badaniem przeprowadzonym przez Uniwersytet w Sheffield.

Odkrycia opublikowane w czasopiśmie Psychological Science sugerują, że na zawodniczki nie wpływają negatywne stereotypy na temat umiejętności szachowych kobiet podczas meczów turniejowych. Kontrastuje to z wcześniejszymi ustaleniami, dotyczącymi zjawiska zagrożenia stereotypami, które sugerowały, że świadomość negatywnych stereotypów może utrudniać osiągnięcia kobiet.

Dr Tom Stafford z Wydziału Psychologii Uniwersytetu w Sheffield, który kierował badaniem, powiedział:

„Te odkrycia pokazują, że nawet słynne zjawiska psychologiczne mogą nie występować przez cały czas. Czynniki inne niż zagrożenie stereotypem wydają się być ważniejsze w określaniu wydajności kobiet i mężczyzn w szachach turniejowych. „Patrząc na tak dużą próbkę ze świata rzeczywistego, mamy dużą pewność, że nasze liczby są wiarygodne”.

Uważa się, że świadomość negatywnego stereotypu sprawia, że jednostki są bardziej niespokojne, bardziej nieśmiałe i mniej zdolne do tłumienia negatywnych myśli - co ostatecznie utrudnia im wykonanie zadania.

Ponieważ kobiety są wyraźnie niedostatecznie reprezentowane w świecie szachów wyczynowych, zagrożenie stereotypem może być szczególnie istotne dla szachistek. Wcześniejsze eksperymenty dostarczyły pewnych dowodów na zagrożenie stereotypem w szachach, sugerując, że kobiety rzadziej wygrywają mecz, gdy grają z męskim przeciwnikiem.

Aby zbadać to zjawisko w prawdziwym świecie, dr Stafford przeanalizował dane ze standardowych szachów turniejowych rozgrywanych między ocenianymi graczami w okresie od stycznia 2008 do sierpnia 2015 roku. System rankingowy FIDE stale uwzględnia wyniki gier, aby aktualizować oceny graczy. Te oceny mogą być używane do przewidywania, kto wygra w meczu pomiędzy dwoma dowolnymi graczami. W sumie analizy obejmowały dane od 150 977 mężczyzn i 16 158 kobiet grających w 5 558 110 grach.

Ogólnie rzecz biorąc, mężczyźni mieli nieco wyższy średni ranking FIDE niż kobiety. Ale wyniki meczów wskazywały, że kobiety wygrywały mecze z mężczyznami częściej, niż można by było przewidzieć, biorąc pod uwagę ranking każdego gracza. Ten wzorzec dotyczył całego zakresu różnic ratingowych.

Kobiety przewyższały oczekiwania, gdy grały z mężczyznami w porównaniu z grą przeciwko innym kobietom, co jest sprzeczne z negatywnym efektem, jakiego można by się spodziewać w wyniku stereotypowego zagrożenia.

Odkrycie zaskoczyło dr. Stafforda i zauważa, że wszelkie wnioski ograniczają się do kontekstu szachów turniejowych i ocenianych graczy.

„Ta wiadomość jest dobra dla szachistek, chociaż dyskryminacja jest realna i wszechobecna, kobiety grające w szachy turniejowe nie wydają się być w gorszej sytuacji, gdy grają w parze z mężczyznami” - powiedział.

„To badanie jednej postawy społecznej w jednej dziedzinie - stereotypów płciowych w szachach - nie robi nic, aby ogólnie obalić rzeczywistość dyskryminacji, ale sugeruje, że ten jeden mechanizm, zagrożenie stereotypem, może mieć bardziej ograniczone zastosowanie, niż można by wnioskować na podstawie samej literatury eksperymentalnej ”.

Tłumaczenie tekstu: "Women beat expectations when playing chess against men, according to new research", w wykonaniu Rafała Włodarczyka